Sözleşmeli öğretmenler zorunlu hizmetten nasıl muaf olabilir?

MEB Sözleşmeli öğretmen iken, kadrolu öğretmen olarak atananların; Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde belirlenen zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet bölgelerinden; 3. hizmet bölgesinde, 2. hizmet bölgesinde ve 1. hizmet bölgesinin (D) ve ( E )sınıfı ilçelerinde geçirmiş oldukları sürelerin zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen süreler kapsamında değerlendirilmesi gerektiğine dair açıklamaları “MEB'den, 4/B'li iken kadrolu öğretmen olanların zorunlu hizmet bölgesine ilişkin açıklama” haberimiz de yayınlamıştık.
Akabinde 06/05/2010 tarih ve 27573 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Atama ve Yer Değiştirme yönetmeliği ile hizmet bölgelerinin değiştirilmesi sonucunda bu hizmet bölgelerinden göre; 4, 5 ve 6. hizmet alanlarına dâhil bir okulda görevli sözleşmeli öğretmenlerin buradaki görev süreleri zorunlu hizmetten sayılması gerektiğine dair bakanlığın yeni bir yazı yayınlamasını ve bu yazıda Sözleşmeli öğretmenler açısından; Hesaplanan bu sürelerin ne kadar olduğunda zorunlu hizmetinin bitmiş sayılacağının açıklanması gerektiğini “Sözleşmeli öğretmenlerin zorunlu çalışma süreleri” haberimizde vurgulamıştık.
Burada şu soru akla gelmektedir. Bilindiği üzere, 06.05.2010 tarih ve 27573 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “Zorunlu çalışma yükümlülüğü süreleri” başlıklı 27. maddesinde; bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra Bakanlık öğretmen kadrolarında göreve başlayanlara ilişkin zorunlu hizmet süreleri düzenlenmiş, Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce Bakanlık kadrolarında göreve başlayan öğretmenler ise zorunlu hizmet yükümlülüğünden muaf tutulmuştur.
Bu haktan 06.05.2010 tarihinden önce göreve başlayan sözleşmeli öğretmenler neden faydalanamamaktadır?
06.05.2010 tarih ve 27573 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “Tanımlar” başlıklı 4.maddesinde “n) Öğretmen: Yükseköğretim kurumlarında genel kültür, özel alan ve pedagojik formasyon eğitimi alarak yetişmiş olan ve her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumları ile kurs ve seminerlerde eğitim ve öğretim hizmetlerini yürütmek üzere atanan kişileri,” şeklinde yer alan öğretmen tanımı nedeniyle bu yönetmelik sözleşmeli öğretmenleri kapsamamaktadır.
Sözleşmeli öğretmenler bu haktan nasıl faydalanabilir?
Yukarıda da belirttiğimiz üzere sorun yönetmeliğin öğretmen tanımındadır.
06/05/2010 tarih ve 27573 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin bazı maddelerin iptali için Danıştay nezdinde açılan davada; Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “Tanımlar” başlıklı 4.maddesinde “n) Öğretmen: Yükseköğretim kurumlarında genel kültür, özel alan ve pedagojik formasyon eğitimi alarak yetişmiş olan ve her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumları ile kurs ve seminerlerde eğitim ve öğretim hizmetlerini yürütmek üzere atanan kişileri,” şeklin yer alan öğretmen tanımından “atanan kişiler” ibaresinin sözleşmeli öğretmeleri kapsamadığı gerekçesi iptali istenmektedir.
Dava dilekçesinde “atanan kişiler” ibaresinin iptali için “1)Yönetmeliğin Tanımlar başlıklı 4/n maddesi “Öğretmen: Yükseköğretim kurumlarında genel kültür, özel alan ve pedagojik formasyon eğitimi alarak yetişmiş olan ve her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumları ile kurs ve seminerlerde eğitim ve öğretim hizmetlerini yürütmek üzere atanan kişileri” hükmü uyarınca öğretmen olarak eğitim ve öğretim hizmetlerini yürütmek üzere atanan kişiler tanımlanmıştır. Ancak; öğretmen olarak görevlendirilen 657 sayılı D.M.K. kanunu 4/B maddesi uyarınca istihdam edilen kişiler bu yönetmelikte tanınan haklardan yararlanamamaktadır.
657 sayılı kanunun 4/B maddesi “Sözleşmeli personel: (1) Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, Bakanlar Kurulunca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde kurumun teklifi ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca vizelenen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.” Hükmü bulunmaktadır. Bu hükümden anlaşılacağı üzere bu statüde görev yapan personel kamu hizmeti görevlileridir.
Bakanlık tarafından yönetmelikte hiçbir hak vermediği sözleşmelilere kılavuzlarla herhangi bir kurala bağlı kalmaksızın sadece özür grubu yer değişikliği hakkı verilmektedir. Bakanlık tarafından 2010 yılı için Sözleşmeli Öğretmenlerin Özür Durumuna Bağlı Yer Değiştirme ve İlk Defa Sözleşmeli Öğretmen Görevlendirme Takvimi yayımlanmıştır. Bu takvimde ilk defa 4/B statüsünde görev yapacak olanlara İlk Defa Sözleşmeli Öğretmen Görevlendirme Takvimi adı altında belirli tarihler verilerek duyuru yapılmıştır. Görüleceği üzere 4/B statüsünde görev yapanların göreve başlamalarına atama olarak değil görevlendirme olarak bakılmaktadır. Buradan net bir biçimde tanımlar başlıklı 4/n maddesinde atananlardan kastın 4/A kapsamında kadrolu olarak görev yapanlar olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca anılan yönetmeliğin 13/d maddesinde yer alan “Kamu kurum ve kuruluşlarında kanun veya kanun hükmünde kararnameler kapsamında sözleşmeli memur statüsünde çalışanlardan ilk defa öğretmenliğe atanacaklar, ilk atama kapsamında başvuruda bulunabilirler.”, Atama Şartları başlıklı 11/g maddesinde yer alan “Öğretmenliğe ilk defa atanacaklar bakımından başvuruların ilk günü itibarıyla 40 yaşından gün almamış olmak. Ancak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi kapsamında sözleşmeli öğretmen pozisyonunda hâlen görev yapanlar…...” ibaresinden yine sözleşmeli öğretmen olarak görev yapanların bu görevlerinin atama olarak değerlendirilmediği görevlendirme olarak değerlendirildiği net bir biçimde görülmektedir.
Sözleşmeli öğretmenleri bu tanıma göre öğretmen olarak değerlendirmeyen davalı idare bu statüde geçen süreleri dahi hizmetten saymamaktadır. 4/B maddesinde çalışanlar sadece özürleri olduğu durumlarda yer değişikli talep edebilmektedirler. Ancak bu da yukarıda izah ettiğimiz üzere sadece kılavuzlarla düzenlenen bir uygulama ile yapılmaktadır" gerekçeleri öne sürülmüştür.
Bu davanın kazanılması halinde Öğretmen tanımına sözleşmeli öğretmenlerde dâhil olacağı için 06.05.2010 tarihinden önce göreve başlayan sözleşmeli öğretmenler de zorunlu hizmetten muaf olacaklardır.
Ayrıca; 06.05.2010 tarihinden önce göreve başlayan sözleşmeli öğretmen, bir dilekçe ile görev yaptığı kurum aracılığıyla Bakanlık Personel Genel Müdürlüğüne başvurarak zorunlu hizmetten muaf sayılmasını isteyecek gelen olumsuz cevaba yukarıdaki gerekçelerle dava açabilecektir.
Sözün özü; MEB 06.05.2010 tarihinden önce göreve başlayan sözleşmeli öğretmenleri zorunlu hizmetten muaf saymalı ve tüm sözleşmeli öğretmenleri kadroya almalıdır.

Ahmet Kandemir
Memurlar .net Öğretmenler Bölüm Sorumlusu